ΠΜΣ Πολιτική Επιστήμη & Κοινωνιολογία

Πολιτική Ιστορία, Ιστορία του Πολιτικού

Θεοδωρίδης Γιώργος, Λέκτορας

Το σεμινάριο παρουσιάζει τα κυρίαρχα ιστοριογραφικά ρεύματα και προτρέπει τους φοιτητές να στοχαστούν γύρω από τις νέες ιστοριογραφικές προσεγγίσεις καθώς και τα ζητήματα που προκύπτουν με τη συνάντηση της ιστορίας με τις άλλες κοινωνικές επιστήμες, ιδιαίτερα με την πολιτική επιστήμη και την κοινωνιολογία (πολιτική ιστορία και κοινωνική ιστορία). Στην κατεύθυνση αυτή, εξετάζεται η έννοια του πολιτικού, το πολιτικό πεδίο ως χώρος συνάρθρωσης της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής σφαίρας και η ανάδειξη της συμβολής του δρώντος υποκειμένου στη διαμόρφωση της ιστορικής πραγματικότητας.

Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στη σχέση της Πολιτικής Ιστορίας και της Προφορικής Ιστορίας και πιο συγκεκριμένα με ποιον τρόπο η δεύτερη μπορεί να εμπλουτίσει και ανανεώσει την προσέγγιση του πολιτικού πεδίου. Επιπρόσθετα το μάθημα θα εστιάσει στη σχέση ανάμεσα στη μνήμη και την ιστορία, τη μνημονική διαδικασία ως πηγή της ταυτότητας, τη σχέση ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό πεδίο, τις στρατηγικές της αφήγησης, την αλληλεπίδραση μεταξύ ερευνητή/τριας και αφηγητή/τριας.

Θεματικές Ενότητες

1.   Κυρίαρχα ιστοριογραφικά ρεύματα, Ιστορικισμός, η Σχολή των Annales, η Μαρξιστική προσέγγιση, η Νέα Ιστορία

2.   Ιστορία και κοινωνικές, επιστήμες, Ιστορία και Πολιτική Επιστήμη, Ιστορία και Κοινωνιολογία

3.   Από την Ιστορία στις Ιστορίες

4.   Οι αμφισβητήσεις για την ιστορία

5.   Πολιτική Ιστορία, η επιστροφή

6.   Πολιτική Ιστορία, ιστορία της πολιτικής

7.   Ιστορία του «παρόντος χρόνου»

8.   Θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις της προφορικής ιστορίας

9.   Η σχέση της πολιτικής ιστορίας και προφορικής ιστορίας με τη χρήση προφορικών μαρτυριών.

10. Ζητήματα πρακτικής της προφορικής ιστορίας, όπως ο σχεδιασμός και η διεξαγωγή συνεντεύξεων και η ερμηνεία των προφορικών μαρτυριών.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Abrams Lynn, Θεωρία Προφορικής Ιστορίας, μετ. Λουκάς Ρινόπουλος, επιμ. Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Αθήνα, Εκδόσεις Πλέθρον, 2014.

Bloch M., Απολογία για την ιστορία, το επάγγελμα του ιστορικού, ελλ. μτφ., Αθήνα, Εναλλακτικές εκδόσεις/Δοκίμια, 1994.

Braudel F., Μελέτες για την Ιστορία, ελλ. μτφ., Αθήνα, ΕΜΝΕ - ΜΝΗΜΩΝ, 1987.

Dosse François, Η Ιστορία σε ψίχουλα. Από τα Annales στη «Νέα Ιστορία», Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, ²2000 (α΄ εκδ. 1993).

Halbwachs Maurice, Τα κοινωνικά πλαίσια της μνήμης, Αθήνα, Εκδόσεις Νεφέλη, 2013.

Haldon John, Μαρξισμός και Ιστοριογραφία. Πρόσφατες εξελίξεις και σύγχρονες συζητήσεις στη Βρετανία, Αθήνα, ΕΜΝΕ - ΜΝΗΜΩΝ, 1992.

Hobsbawm E., Για την Ιστορία, Αθήνα, Εκδόσεις Θεμέλιο, 1998.

Iggers G., Η Ιστοριογραφία στον εικοστό αιώνα. Από την επιστημονική αντικειμενικότητα στην πρόκληση του μεταμοντερνισμού, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1999.

Iggers G., Νέες κατευθύνσεις στην ευρωπαϊκή ιστοριογραφία, Αθήνα, Εκδόσεις «Γνώση», 1991.

Jenkins Keith, Επαναθεώρηση της ιστορίας, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2004.

Noiriel Gérard, Τι είναι η Σύγχρονη Ιστορία;, Αθήνα, Εκδόσεις Gutenberg, 2005.

Offenstadt Nicolas (διεύθ.), Οι λέξεις του ιστορικού. Έννοιες-κλειδιά στη μελέτη της ιστορίας, με τη συνεργασία  του Grégory Dufaud και του Hervé Mazurel, Αθήνα, Εκδόσεις Κέδρος, 2007.

Perks Rob --Alistair Thomson (eds), The Oral History Reader, London, Routledge, 1998

Plummer Ken, Τεκμήρια ζωής. Εισαγωγή στα προβλήματα και τη βιβλιογραφία μιας ανθρωπιστικής μεθόδου, Αθήνα, Εκδόσεις Gutenberg, 2000.

Thomson Paul, Φωνές από το Παρελθόν. Προφορική Ιστορία, Αθήνα, Εκδόσεις Πλέθρον, 2002.

Thuillier G. - Tulard J., Les écoles historiques, Παρίσι, P.U.F./Que sais-je?, 1990, (στα ελληνικά, Οι ιστορικές σχολές, μτφρ. Κική Καψαμπέλη, Αθήνα, εκδ. Καρδαμίτσα, 1993).

Yow Valerie, Recording Oral History, London, 1994

Θανοπούλου Μαρία, Μπουτζουβή Αλέκα (επιμ.), «Όψεις της προφορικής ιστορίας στην Ελλάδα», περ. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, τχ. 107 Α΄, 2002, Εκδόσεις Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών.

Καρρ, Ε. Χ., Τι είναι η ιστορία; ελλ. μτφ., Αθήνα, Εκδόσεις 70 - Πλανήτης, ²1983.

Λε Γκοφ Ζακ- Νορά Πιερ, To έργο της Ιστορίας, 3 τόμοι, Αθήνα, εκδ. Ράππα, 1975.

Λε Γκοφ Ζακ, Ιστορία και μνήμη, Αθήνα, Εκδόσεις Νεφέλη, 1998.

Πασσερίνι Λουίζα, Σπαράγματα του 20ού αιώνα. Η ιστορία ως βιωμένη εμπειρία, Αθήνα, Εκδόσεις Νεφέλη, 1998.

Τσίχλη-Αρώνη Καίτη, Ιστορικές Σχολές και Μέθοδοι. Εισαγωγή στην ευρωπαϊκή ιστοριογραφία, Πανεπιστημιακές παραδόσεις, Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση, 2008.

Τσιώλης, Γιώργος - Ειρήνη Σιούτη, (επιμ.), Βιογραφικές (ανα)κατασκευές στην ύστερη νεωτερικότητα. Θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα της βιογραφικής έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες. Αθήνα, Εκδόσεις Νήσος, 2013.

Τσιώλης, Γιώργος, Ιστορίες ζωής και βιογραφικές αφηγήσεις. Η βιογραφική προσέγγιση στην κοινωνιολογική ποιοτική έρευνα, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική, 2006.