ΠΜΣ Πολιτική Επιστήμη & Κοινωνιολογία

Νίκος Κουτσιαράς, Αναπληρωτής Καθηγητής

Α. Περιγραφή του μαθήματος

Ποια είναι η κατάσταση του παγκόσμιου καπιταλισμού, μια δεκαετία μετά το ξέσπασμα της Μεγάλης Ύφεσης; Αναχαιτίζονται οι τάσεις διασυνοριακής ολοκλήρωσης των αγορών; Μεταρρυθμίζονται οι θεσμοί πλαισίωσης των παγκόσμιων αγορών χρήματος και κεφαλαίων; Επιταχύνονται οι ρυθμοί αύξησης της παραγωγικότητας και οι επενδύσεις; Αναπροσαρμόζονται τα εγχώρια υποδείγματα οικονομικής μεγέθυνσης; Ποιες είναι οι τάσεις σύγκλισης και απόκλισης μεταξύ και στο εσωτερικό των εθνικών οικονομιών; Πώς εξελίσσονται οι ανισότητες στην διανομή του πλούτου και του εισοδήματος; Πώς χαρακτηρίζεται και πως εξηγείται η παγκόσμια πολιτικο-οικονομική ισορροπία;

Υπάρχουν περιθώρια συμπόρευσης (των) διαφορετικών θεσμικών εκδοχών πλαισίωσης της καπιταλιστικής οικονομίας της αγοράς και των διαφορετικών πολιτικών συμβιβασμών  μεταξύ οικονομικής μεγέθυνσης και κοινωνικής δικαιοσύνης; Ποια είναι η σημασία των  οικονομικών και των πολιτικών θεσμών για την αύξηση και την διανομή του πλούτου των εθνών; Ποιος είναι, κατ’ επέκταση, ο ρόλος της πολιτικής; Υπάρχουν ιστορικώς μακροχρόνιες οικονομικές δυνάμεις που απειλούν την (επιθυμητή) ανομοιογένεια των εθνικών θεσμών και την αυτονομία της πολιτικής; Πώς εξηγούνται, τελικώς, οι μακροχρόνιες τάσεις σύγκλισης και απόκλισης στον παγκόσμιο καπιταλισμό και οι περιοδικές διακυμάνσεις τους;

Στο μάθημα συζητούνται αυτά τα ερωτήματα, χρησιμοποιώντας τα εννοιολογικά εργαλεία της μακροοικονομικής θεωρίας και της πολιτικής οικονομίας.   

Β. θεματικό περίγραμμα

- Το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα: αγορές, ισχύς, θεσμοί

- Τεχνολογία, παραγωγικότητα, εργασία

- Δημογραφία, εκπαίδευση, απασχόληση

- Το χρήμα και το χρηματοπιστωτικό σύστημα

- Οικονομική μεγέθυνση – η μεγάλη σύγκλιση

-  Η διανομή του πλούτου και του εισοδήματος

-  Υποδείγματα του καπιταλισμού

- Μεγαλειώδης δυναμική: Θεμελιώδεις νόμοι και πολιτική διαμεσολάβηση

- Η χρυσή τριακονταετία

- Η μπελ επόκ και η μεγάλη επίχρυση εποχή 

- Οι απαρχές και η διάδοση του καπιταλισμού

Γ. (Ενδεικτική) βασική βιβλιογραφία

Boushey, Heather, J. Bradford DeLong, Marshall Steinbaum (eds.), (2017) After Piketty: The Agenda for Economics and Inequality, Cambridge/Mass. and London: Harvard University Press

King, Stephen D. (2017) Grave New World: The End of Globalization, The Return of History, New Heaven and London: Yale University Press

Milanovic, Branko (2016) Global Inequality: A New Approach for the Age of Globalization, Cambridge/Mass. and London: The Belknap Press of Harvard University Press

Neal, Larry and Jeffrey G. Williamson (eds.), (2014) The Cambridge History of Capitalism, Volume II – The Spread of Capitalism: From 1848 to the Present, Cambridge: Cambridge University Press

Piketty, Th. (2014), (ελλ. εκδ. 2015) Το Κεφάλαιο τον 21ο Αιώνα, Αθήνα, Πόλις

Streeck, W. (2014) Buying Time: The delayed crisis of democratic capitalism, London & New York: Verso

Κουτσιαράς, Ν. (2012) Η εκδίκηση των δούλων και η εφεδρεία των  μακαριτών: Η πολιτική οικονομία της μακροοικονομικής σταθεροποίησης, Αθήνα: Παπαζήσης

Κουτσιαράς, Νίκος (2018) Δεδομένα και Ιδέες για τον Παγκόσμιο Καπιταλισμό, Αθήνα: Παπαζήσης